Daltononderwijs
Op 1 augustus 1989 is de Daltonschool in Middelharnis van start gegaan. Eerst was de naam gewoon Daltonschool Middelharnis. Bij de opening van het nieuwe schoolgebouw in juni 2010 is de naam veranderd in Daltonschool De Vliegers, genoemd naar het natuurgebied vlakbij de school.
De kernwaarden van het daltononderwijs
Vrijheid/Verantwoordelijkheid:
Stil zitten en mond houden waren tot veertig jaar geleden eigenschappen waarvoor een kind beloond werd. Toch is vrijheid van groot belang voor de ontplooiing van de persoonlijkheid van een mens. Het kind moet leren die vrijheid te hanteren. De school kan duidelijk maken dat vrijheid iets anders is dan ongebondenheid. Een kind kan niet vroeg genoeg beginnen met de beperktheid van eigen mogelijkheden te aanvaarden. Daarom is het principe vrijheid in onze school zo belangrijk.
Zelfstandigheid:
Zelfstandigheid houdt zelfwerkzaamheid in.Zelf actief problemen oplossen leert kinderen zelfstandig nadenken en beter begrijpen.Deze werkvorm vraagt meer energie van een kind dan het passief herhalen. Als een leraar taken samenstelt, is dat ook meer dan het willekeurig uitzoeken van wat thema’s of vraagstukken. Behalve inzicht in de opbouw van de leerstof vraagt het aandacht voor de ontwikkeling van de kinderen en voor specifieke leermoeilijkheden. De leraar moet zijn leerlingen goed kennen. Dan is hij in staat een takenpakket samen te stellen die kinderen de kans geeft zelfstandig problemen op te lossen. Daardoor leren ze creatief denken en handelen. Hoe zelfstandiger een kind wordt, des te gemakkelijker zal de leerling beredenerende keuzes maken. Des te meer wordt een leerkracht een begeleider in het leerproces.
Samenwerking:
In het dagelijks leven moet een mens samenwerken met andere mensen, die hij niet altijd zelf heeft gekozen. Niets is beter dan een dergelijk teamverband al op school te laten starten. In een daltonschool kunnen de kinderen in jaargroepen met elkaar werken. Zo leren ze elkaar dingen uitleggen. Dat kweekt beter begrip dan alleen uit het hoofd leren. Door samenwerken leren kinderen ook dat afkijken of overschrijven zinloos is.Wat samenwerken is, moet regelmatig worden besproken met de leerlingen. Met behulp van coöperatieve werkvormen leren wij de kinderen vaardigheden die van pas komen tijdens het samenwerken.
Effectiviteit:
Effectiviteit staat voor het doelmatige werken binnen het daltononderwijs. Binnen het daltononderwijs geeft de leerkracht de leerling meer verantwoordelijkheid over zijn/haar eigen leerproces door middelen, tijd en hulp efficiënt in te zetten. Wanneer kinderen de middelen en de tijd hebben om binnen een kader van vrijheid zelf keuzes te maken over het leerproces en de leerdoelen dan wordt het onderwijs efficiënter dan ‘alleen’ luisteronderwijs. Zo ontwikkelen kinderen zich ook in zelfredzaamheid en sociale verantwoordelijkheid en worden ze, zoals Helen Parkhurst het noemt, kleine ondernemers. De leerkracht moet ervoor zorgen dat de leerling de keuzes kan maken door te zorgen voor de materialen en een duidelijk klassenmanagement.
Reflectie:
Reflectie sluit goed bij effectiviteit aan. Wanneer kinderen de vrijheid hebben om van te voren in te schatten welke spullen ze nodig hebben en hoeveel tijd/hulp ze ergens voor nodig hebben (reflection for action), dan is het net zo belangrijk om tijdens de taak (reflection in action) en achteraf (reflection on action) te kijken of de inschatting correct was. Misschien had de leerling wel meer of juist minder tijd nodig of was de hulp van de leerkracht helemaal niet nodig. Op die manier gaan de kinderen steeds bewuster om met hun eigen leerproces. Ook bij samenwerken heeft deze pijler een grote rol. Niets is zo waardevol om achteraf met elkaar te (be)kijken waarom een project goed is gegaan of juist niet. Daar kunnen weer doelen uit worden gehaald voor de volgende keer. Doordat op de Vliegers bij groep twee al wordt begonnen met reflectie door middel van (het kleuren van) smileys leren de kinderen al vroeg na te denken over het eigen handelen.